Ai cũng từng có một buổi sáng đầu thu đầu tiên đến trường vừa háo hức, vừa bỡ ngỡ, cảm xúc ấy được khắc họa thật tinh tế trong bài Tôi đi học. Hãy cùng soạn bài Tôi đi học, khám phá tác giả và tác phẩm để cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp trong trẻo, hồn nhiên của ngày đầu tiên đi học.
Nội dung tóm tắt
Truyện ngắn Tôi đi học là của tác giả nào?
Nhắc đến truyện ngắn Tôi đi học, nhiều người lập tức nghĩ tới những dòng văn dịu dàng, trong trẻo gợi nhớ buổi tựu trường đầu tiên. Tác phẩm ấy được chắp bút bởi nhà văn Thanh Tịnh, một cây bút tài hoa của văn học Việt Nam thời tiền chiến.
Đọc thêm: Cổng trường mở ra: Tác giả và tác phẩm
Đôi nét về tác giả Thanh Tịnh
Thanh Tịnh (12/12/1911 – 17/7/1988), tên khai sinh là Trần Văn Ninh, về sau đổi thành Trần Thanh Tịnh, là một nhà thơ, nhà văn nổi bật của nền văn học Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám. Ông còn từng sử dụng nhiều bút danh khác như Thinh Không, Pathé, Thanh Thanh hay Trinh Thuần.
Sinh ra tại xóm Gia Lạc, ven sông Hương, xã Dương Nỗ, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế, Thanh Tịnh sớm chịu ảnh hưởng của nét văn hóa hiền hòa, thơ mộng xứ Huế, điều này đã in đậm trong giọng văn của ông sau này.
Thuở nhỏ, ông học chữ Hán, sau đó theo học chữ Quốc ngữ tại trường Tiểu học Đông Ba và trường Trung học Pellerin (Huế). Sau khi đỗ bằng Thành chung, ông làm việc tại các sở tư, rồi trở thành giáo viên, nghề đã nuôi dưỡng tâm hồn nhân hậu và tình yêu con chữ trong ông. Thời gian này, Thanh Tịnh bắt đầu viết văn, làm thơ và cộng tác với nhiều tờ báo nổi tiếng như Phong Hóa, Ngày Nay, Hà Nội Báo, Tiểu Thuyết Thứ Năm…
Tác phẩm đầu tay Cha làm trâu, con làm ngựa được đăng năm 1934 trên Thần Kinh Tạp Chí, mở đầu cho hành trình văn chương của ông.
Năm 1936, ông ra mắt tập thơ Hận chiến trường, khẳng định phong cách trữ tình sâu lắng. Đến năm 1941, tên tuổi Thanh Tịnh được nhắc đến trong tuyển tập Thi nhân Việt Nam qua hai bài thơ Mòn mỏi và Tơ trời với tơ lòng.
Sau Cách mạng tháng Tám 1945, ông tích cực tham gia hoạt động văn nghệ và cách mạng, từng giữ chức Tổng thư ký Hội Văn hóa Cứu quốc Trung Bộ, rồi gia nhập Quân đội Nhân dân Việt Nam năm 1948. Từ đây, ông vừa là nhà văn, vừa là chiến sĩ, đảm nhiệm vai trò chủ nhiệm Tạp chí Văn nghệ Quân đội, Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam (khóa I, II) và mang cấp bậc Đại tá trước khi nghỉ hưu.
Sự nghiệp sáng tác
Sự nghiệp sáng tác của nhà văn Thanh Tịnh trải dài qua nhiều giai đoạn, với cả thơ, truyện ngắn, truyện thơ và ca dao. Ông luôn hướng ngòi bút vào vẻ đẹp của con người bình dị, tình quê và ký ức tuổi thơ.
Trước năm 1945
- Hận chiến trường (tập thơ, 1937);
- Quê mẹ (tập truyện ngắn, 1941);
- Tôi đi học (truyện ngắn, 1941);
- Chị và em (1942);
- Con so về nhà mẹ (1943) – viết tặng hương hồn nhà văn Thạch Lam;
- Ngậm ngải tìm trầm (1943).
Sau năm 1945
- Sức mồ hôi (1954);
- Những giọt nước biển (1956);
- Đi từ giữa một mùa sen (truyện thơ, 1973);
- Thơ ca (1980);
- Thanh Tịnh đời và văn (1996, xuất bản sau khi ông mất).
Giải thưởng
- Giải thưởng Hội Văn nghệ Việt Nam (1951–1952) cho những tác phẩm xuất sắc;
- Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật (2007).
Ngoài ra, ông từng đoạt giải Nhất cuộc thi thơ của Hà Nội Báo năm 1936 với bài Lời cuối cùng.
Soạn bài Tôi đi học: Tác giả – tác phẩm
Tôi đi học của Thanh Tịnh đã khắc họa lại trọn vẹn cảm xúc khó quên trong hành trình trưởng thành bằng giọng văn nhẹ nhàng, đầy chất thơ. Hãy cùng soạn bài Tôi đi học tác giả tác phẩm, tìm hiểu hoàn cảnh ra đời, nội dung và giá trị của tác phẩm này để cảm nhận những rung động mà nhà văn muốn gửi gắm.
Xem thêm: Bài hát Cái mũi của tác giả nào?
Hoàn cảnh sáng tác
“Tôi đi học” được in trong tập Quê mẹ, xuất bản năm 1941. Đây là một truyện ngắn mang màu sắc hồi ký, ghi lại những kỷ niệm trong sáng của tuổi thơ, đặc biệt là buổi sáng đầu tiên đến trường.
Tóm tắt truyện ngắn
Từ khung cảnh cuối thu êm đềm, tác giả để dòng hồi ức đưa ta trở về ngày đầu tiên đến trường của nhân vật “tôi”. Cậu bé được mẹ dắt tay đến trường, mang theo cảm giác vừa háo hức vừa bỡ ngỡ.
Trên đường đi, mọi thứ đều trở nên mới mẻ, lạ lẫm. Tới sân trường, “tôi” thấy những bạn nhỏ khác rụt rè như “những con chim non”, còn bản thân thì hồi hộp, lo lắng. Khi thầy Đốc trường Mĩ Lí điểm danh và lớp học bắt đầu, dòng chữ “Tôi đi học” hiện lên trên bảng, mở ra hành trình tuổi học trò đầy cảm xúc.
Bố cục truyện
Đọc Tôi đi học, có thể cảm nhận nhịp kể mạch lạc, giàu cảm xúc. Tác phẩm được chia thành ba phần chính:
- Phần 1 (từ đầu đến “trên ngọn núi”): Tâm trạng bồi hồi khi nhớ lại buổi tựu trường đầu tiên;
- Phần 2 (tiếp theo đến “tôi cũng lấy làm lạ”): Khung cảnh sân trường làng Mỹ Lí và cảm xúc ngỡ ngàng của “tôi”;
- Phần 3 (phần còn lại): Cảm xúc nhân vật “tôi” khi bước vào lớp học và chính thức trở thành học sinh.
Kết cấu
Tôi đi học không có những tình tiết gay cấn hay xung đột, mà được xây dựng hoàn toàn bằng dòng cảm xúc và ký ức. Mạch truyện nhẹ nhàng, thống nhất trong dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi”, tạo nên sức truyền cảm sâu sắc và khiến người đọc như đang sống lại khoảnh khắc ấy cùng tác giả.
Mạch cảm xúc
Mạch cảm xúc trong truyện được triển khai theo trình tự thời gian và diễn biến tâm trạng của nhân vật “tôi”:
- Từ trên đường đến trường, lòng tràn đầy háo hức;
- Đến sân trường, cảm giác bỡ ngỡ xen lẫn lo âu;
- Cuối cùng là trong lớp học, niềm xúc động, tự hào khi chính thức trở thành học sinh.
Cảm xúc ấy tự nhiên, chân thực, phản ánh tâm hồn trong trẻo và tình yêu học tập của con người Việt Nam xưa.
Ngôi kể
Truyện được kể theo ngôi thứ nhất, qua lời của nhân vật “tôi”. Cách kể này giúp tác phẩm trở nên gần gũi, chân thật, đồng thời tạo điều kiện để người đọc cảm nhận rõ ràng dòng tâm trạng tinh tế, từ hồi hộp, bỡ ngỡ đến xúc động và hạnh phúc.
Giá trị nội dung
Tôi đi học là một bức tranh cảm xúc dịu dàng về tuổi học trò, khắc họa chân thực tâm trạng của đứa trẻ trong ngày đầu tiên cắp sách đến trường. Qua đó, tác phẩm thể hiện tình yêu quê hương, mái trường, thầy cô và gia đình, đồng thời khơi gợi trong mỗi người nỗi nhớ trong sáng, hồn nhiên của tuổi thơ, thứ cảm xúc ai cũng từng trải qua nhưng khó quên.
Giá trị nghệ thuật
- Tình huống truyện độc đáo: lấy “ngày đầu tiên đi học” làm điểm tựa cảm xúc;
- Kết hợp nhuần nhuyễn giữa các phương thức biểu đạt: tự sự – miêu tả – biểu cảm;
- Dòng kể hồi tưởng tự nhiên, giúp người đọc như được sống lại quá khứ;
- Ngôn ngữ tinh tế, giàu hình ảnh, nhiều từ láy gợi cảm xúc (“rụt rè”, “xôn xao”, “nô nức”…);
- Giọng văn nhẹ nhàng, trữ tình, mang đậm phong cách Thanh Tịnh, trong sáng, ấm áp, nhân hậu.
Trên đây xemsach.com.vn chia sẻ chi tiết về bài soạn Tôi đi học: Tác giả – tác phẩm. Hy vọng bài viết hữu ích giúp các bạn trong quá trình học văn bản.